مرکز پژوهش‌های مجلس، به تازگی گزارش نظرسنجی اعتماد مصرف کننده در بهار ۱۴۰۴ را منتشر کرد. این گزارش به بررسی و تحلیل "شاخص اعتماد مصرف‌کننده" و زیرشاخص‌های آن، شامل "شاخص وضعیت فعلی اقتصادی" و "شاخص انتظارات مصرف‌کننده"، در بهار ۱۴۰۴ در ایران می‌پردازد. این شاخص‌ها براساس نتایج نظرسنجی‌های اقتصادی که توسط مرکز پژوهش‌های مجلس انجام شده، محاسبه شده‌اند. نتایج این گزارش نشان می‌دهد که شاخص اعتماد مصرف‌کننده در بهار ۱۴۰۴ به ۱۳۶ واحد رسیده که نسبت به زمستان گذشته، ۶۲ واحد افزایش داشته که بیانگر افزایش خوشبینی مصرف‌کنندگان نسبت به شرایط اقتصادی کشور است.
همچنین شاخص وضعیت فعلی اقتصادی، که بر اساس ارزیابی مصرف‌کنندگان از عملکرد اقتصادی گذشته و وضعیت بیکاری محاسبه شده، به ۱۳۰ واحد رسیده و در مقایسه با زمستان (۶۵ واحد) رشد چشمگیری داشته است. شاخص انتظارات مصرف‌کننده نیز که دیدگاه مردم نسبت به آینده اقتصادی، بیکاری و قدرت خرید را ارزیابی می‌کند، به ۱۴۶ واحد افزایش یافته که در مقایسه با زمستان (۶۰ واحد) رشد قابل‌توجهی را نشان می‌دهد.
در این گزارش ذکر شده که افزایش محسوس شاخص اعتماد مصرف‌کننده و اجزای آن در بهار ۱۴۰۴ نسبت به پاییز و زمستان ۱۴۰۳، نشان‌دهنده کاهش نگرانی و عدم اطمینان مصرف‌کنندگان نسبت به آینده اقتصادی کشور است. این بهبود، تحت تاثیر انتظارات مثبت مصرف‌کنندگان، به ویژه به دلیل کاهش نوسانات بازار ارز و دارایی، رخ داده است. بازوی پژوهشی مجلس تاکید کرده که حفظ و تقویت این وضعیت نیازمند تدوین سیاست‌های اقتصادی موثر و استمرار ثبات در بازارها است تا اعتماد مصرف‌کنندگان همچنان تقویت شود. افزون بر این، سیاست‌های ارتباطی دولت در مدیریت انتظارات اقتصادی نیز نقشی کلیدی در استمرار این روند مثبت ایفا خواهند کرد.
مرکز پژوهش‌ها در این گزارش تاکید کرده که افزایش شاخص اعتماد مصرف‌کننده و مولفه‌های آن در بهار ۱۴۰۴ نسبت به زمستان، نشان‌دهنده کاهش احساس عدم اطمینان و افزایش خوشبینی مصرف‌کنندگان نسبت به وضعیت اقتصادی و آینده آن است. این بهبود ناشی از عوامل مختلفی است، از جمله شرایط اقتصادی کلان و انتظارات مثبت، به خصوص در نتیجه کاهش نوسانات بازارهای ارز و دارایی. نکته قابل تامل آنکه افزایش در شاخص انتظارات به مراتب بیشتر از شاخص وضعیت فعلی بوده است، بدین معنی که عمده‌ترین دلیل افزایش خوشبینی افراد، انتظار به بهبود شرایط در سه ماه آتی است. در این گزارش ذکر شده که به نظر می‌رسد این موضوع بیش از هر چیز در نتیجه خوشبینی افراد در خصوص دستیابی به توافق در مذاکرات شکل گرفته است. در این شرایط، نحوه مدیریت انتظارات افراد در دوره مذاکره بسیار با اهمیت خواهد بود. پیشنهاد می‌شود دولت محترم در دوره مذاکره با به کارگیری سیاست ارتباطی مناسب از ایجاد خوشبینی مفرط جلوگیری کند.
اهمیت ثبات ارزی و کاهش تورم در اعتماد مصرف‌کننده
بررسی رفتار شاخص اعتماد مصرف‌کننده و اجزای تشکیل دهنده آن (انتظارات مصرف‌کننده و برآورد وضع کنونی) نشان می‌دهد رفتار این شاخص تا حد بسیار زیادی تابع ثبات سطح قیمت‌ها و ثبات بازار ارز است. به عنوان مثال، در زمستان ۱۴۰۱ و پاییز و زمستان ۱۴۰۳ که بازار ارز دچار شوک قیمتی شد، هر دو جزء تشکیل دهنده شاخص اعتماد مصرف‌کننده به شکل معناداری کاهش می‌یابند. همچنین در بهار ۱۴۰۱، همزمان با حذف ارز ترجیحی و جهش نرخ کالاهای اساسی، شاخص اعتماد مصرف‌کننده دچار کاهش جدی می‌شود. این حقایق نشان می‌دهد مصرف‌کنندگان با مشاهده وضعیت ثبات یا بی‌ثباتی قیمت بازارهای مختلف و به ویژه بازار ارز، قضاوت خود از وضعیت کنونی و آتی اقتصاد را شکل می‌دهند. این نتیجه، اهمیت فوق‌العاده ثبات اقتصادی و به طور خاص ثبات بازار ارز را به وضوح آشکار می‌کند. تاکید چندباره رئیس کل بانک مرکزی بر ثبات و اجرای سیاست تثبیت اقتصادی را می‌توان در همین راستا ارزیابی کرد. این موضوع نشان می‌دهد سیاست‌گذار پولی به درستی، اهمیت ثبات سطح قیمت‌ها و ثبات بازار ارز در شکل‌دهی به انتظارات مردم را درک کرده و بر همین اساس، ثبات‌آفرینی در سطح کلان اقتصاد به ویژه از کانال کاهش تورم و کاهش نوسانات بازار ارز را در دستور کار خود قرار داده است.
نظر شما